Valpolicella (ale także Valpolicella Classico oraz Valpolicella Superiore), Valpolicella Ripasso oraz Amarone – to czerwone wina, które powstają na północy Włoch na bazie 3 lokalnych szczepów – Corvina, Corvinone oraz Rondinella. Jakie są różnice między nimi? Jak powstają? Co to jest appassimento i na czym polega metoda Ripasso?
Valpolicella, Valpolicella Classico i Valpolicella Superiore
Zacznijmy od podstawowej Valpolicelli. Produkowana z 3 wymienionych wyżej szczepów, najczęściej przeznaczona jest do szybkiego wypicia. Jej cena jest niewysoka, a wina lekkie, codzienne. W zależności od miejsca produkcji Valpolicella może w nazwie zyskać człon “Classico” (jeśli produkowana jest w najstarszej części regionu). Może także zyskać człon “Superiore” jeśli ma większą zawartość alkoholu oraz dłuższy czas leżakowania. Oczywiście w nazwie możemy spotkać oba człony, jeśli wszystkie warunki zostały spełnione – wtedy mamy do czynienia z winem Valpolicella Classico Superiore.
Amarone
Żeby dobrze zrozumieć, jak powstaje Valpolicella Ripasso, trzeba najpierw poznać Amarone. Amarone della Valpolicella to jedno z największych win włoskich – gęste, aromatyczne, pełne ciała (i alkoholu), jedyne w swoim rodzaju. Swoją wyjątkowość zawdzięcza bardzo charakterystycznej metodzie produkcji – zwanej appassimento. Metoda ta polega na podsuszaniu zebranych winogron w celu zwiększenia koncentracji cukru i aromatu. Całe kiście winogron kładzione są na drewnianych skrzyniach lub matach, zapewniających dobrą cyrkulację powietrza. Tak podsuszone winogrona (a właściwie rodzynki) dają niesamowicie gęste wina o konfiturowym aromacie z nutami balsamicznymi i korzennymi. Wina są jedyne w swoim rodzaju, jednak metoda appassimento jest czasochłonna i kosztowna, przez co cena za butelkę Amarone potrafi być naprawdę wysoka.
Valpolicella Ripasso
Tutaj z pomocą przychodzi Valpolicella Ripasso, która jest swego rodzaju łącznikiem między podstawową, codzienną Valpolicellą a wielkim i bogatym Amarone. Ripasso oznacza po włosku „powtórny”. Chodzi tutaj o powtórną fermentację, która zachodzi w winie po dodaniu wytłoczyn pozostałych po produkcji Amarone do podstawowej Valpolicelli. Cukier zawarty w wytłoczynach powoduje wznowienie fermentacji. Dzięki temu koncentracja cukru oraz aromatów się zwiększa, jednak koszt produkcji wina nie jest tak wysoki.
Sprawdź, jak smakuje Valpolicella, Valpolicella Ripasso i Amarone:
Wina z podsuszanych winogron – nie tylko Amarone
Oczywiście metoda appassimento nie jest zarezerwowana wyłącznie dla Amarone. Producenci stosują tę metodę również przy produkcji innych win dokładnie w tym samym celu – zwiększenia koncentracji cukru i aromatów w gronach. Przykład podobnej praktyki znajdziemy w winnicy Tenuta Giustini, w której winogrona podsusza się przy produkcji wina Lumi Dolce – słodkiego primitivo. Tutaj wina nie są rozkładane na matach, a podwieszane na linach. Co ciekawe, proces ten nie jest powtarzany w każdym roku – jedynie w sytuacji, kiedy klimat tego wymaga. W przypadku wystarczająco ciepłej pogody, winogrona mogą dojrzewać na winoroślach.
Metoda apassimento stosowana jest również przy produkcji wina Appassimento Rosso Puglia oraz Artenos Quarantia. W przypadku tej drugiej pozycji jedynie część owoców jest podsuszana (a nie całość – jak w przypadku Amarone).
Primitivo (Zinfandel)
Szczep Zinfandel uprawiany jest na szeroką skalę w USA, natomiast Primitivo – we Włoszech. Dopiero badania DNA obu szczepów w 2001 roku pokazały, że obie nazwy odnoszą się do tej samej odmiany winogron! Owoce Primitivo dojrzewają szybko, mają dużą zdolność koncentracji cukru, a co za tym idzie – mogą dawać wina z naprawdę wysoką zawartością alkoholu. Lżejsze wina charakteryzują aromaty maliny, róży, szałwii i czarnego pieprzu. Bogatsze, mocniejsze wina mają aromaty jeżyny, czekolady, anyżu, cynamonu i tytoniu. Obecnie najpopularniejsze w Europie wina ze szczepu Primitivo pochodzą z południa Włoch, w szczególności z okolic Mandurii (Apulia).
Najważniejsze informacje o Valpolicelli i Amarone
Miejscem produkcji. Valpolicella Classico produkowana jest w najstarszej części regionu zwanym “Classico”.
Sposobem produkcji. Valpolicella może w nazwie zyskać człon “Superiore” jeśli ma minimum 12% alkoholu i leżakowała minimum 1 rok. Najczęściej Valpolicella Superiore będzie bardziej skoncentrowana, a winogrona użyte do jej produkcji przeszły większą selekcję.
Valpoliella Ripasso powstaje poprzez dodanie do podstawowej Valpolicelli wytłoczyn pozostałych z produkcji Amarone.
Amarone – powstaje z wykorzystanie metody appassimento, czyli poprzez podsuszanie winogron już po zbiorach. Wina Amarone są mocne, gęste i aromatyczne.
Metoda podsuszania winogron w celu zwiększenia koncentracji cukru i aromatu w winie. Winogrona po zbiorach przenoszone są do specjalnych pomieszczeń, gdzie układa się je na koszach lub matach zapewniając optymalny dostęp powietrza.
Na północy Włoch, w regionie Veneto (Wenecja Euganejska), w prowincji Werona.
Na północy Włoch, w regionie Veneto (Wenecja Euganejska), w prowincji Werona.